ปัญญาประดิษฐ์ (AI) ช่วยเร่งให้เกิดเศรษฐกิจหมุนเวียนได้อย่างไร

เศรษฐกิจของโลกในปัจจุบันนั้นมีลักษณะการขับเคลื่อนไปแบบเส้นตรง โดยเริ่มตั้งแต่การจัดหาวัตถุดิบ การผลิต การบริโภค จนไปถึงการกำจัดวัสดุดังกล่าว อย่างไรก็ตามวิธีการนี้ทำให้เกิดความท้าทายอย่างมากเนื่องจากทรัพยากรของโลกเรามีจำกัด แม้จะมีศักยภาพในการสร้างมูลค่าหลายล้านล้านดอลลาร์ แต่การเปลี่ยนผ่านไปสู่เศรษฐกิจแบบหมุนเวียนซึ่งธุรกิจต่าง ๆ กู้คืนหรือรีไซเคิลทรัพยากรที่ใช้ไปแล้วนั้นยังดำเนินไปอย่างเชื่องช้า ข้อจำกัดหลาย ๆ อย่าง เช่น มูลค่าคงเหลือของผลิตภัณฑ์ใช้แล้วต่ำ ระบบการเก็บคืนวัสดุไม่ดีพอ ต้นทุนการแยกและแปรรูปสูง รวมถึงการขาดการติดตามผลิตภัณฑ์และวัสดุรีที่ไซเคิลแล้ว ล้วนเป็นอุปสรรคต่อความก้าวหน้าในการบรรลุเป้าหมายทั้งสิ้น

เพื่อเร่งให้เกิดนวัตกรรมและการเรียนรู้ในด้านนี้ Digital Data and Design Institute ที่ Harvard Business School ได้จัดอีเวนต์เกี่ยวกับเศรษฐกิจหมุนเวียน โดยมีผู้ประกอบการและผู้นำทางธุรกิจมารวมตัวกันเพื่อแบ่งปันว่าพวกเขาใช้ประโยชน์จากเครื่องมือดิจิทัลและปัญญาประดิษฐ์เพื่อเอาชนะอุปสรรคเหล่านี้และสร้างตลาดและโมเดลธุรกิจใหม่ได้อย่างไร การประชุมระบุถึง 3 แนวทางหลักที่ AI สามารถช่วยเร่งการเปลี่ยนแปลงไปสู่เศรษฐกิจหมุนเวียนได้นั่นคือ เพิ่มการใช้งานผลิตภัณฑ์ เพิ่มประสิทธิภาพของวัสดุ และส่งเสริมการใช้วัสดุรีไซเคิล

การใช้งานผลิตภัณฑ์

กลยุทธ์หนึ่งที่มีประสิทธิภาพในการส่งเสริมเศรษฐกิจหมุนเวียนคือการยืดอายุการใช้งานของผลิตภัณฑ์ หลายบริษัทกำลังสำรวจแนวทางต่าง ๆ เช่น การใช้แพลตฟอร์มเศรษฐกิจแบบแบ่งปัน โครงการปรับปรุงผลิตภัณฑ์ใหม่ และการเพิ่มความทนทานของผลิตภัณฑ์ การอัปเดตซอฟต์แวร์แบบ OTA เป็นตัวอย่างที่ยอดเยี่ยมของการยืดอายุผลิตภัณฑ์ ตัวอย่างเช่น ระบบปฏิบัติการ iOS ของApple ช่วยให้แน่ใจว่าผู้ใช้ iPhone รุ่นเก่ายังคงสามารถเข้าถึงระบบนิเวศของแอปและได้ประโยชน์จากคุณสมบัติใหม่ ๆ เป็นการเพิ่มมูลค่าคงเหลือของอุปกรณ์เหล่านี้ซึ่งนำไปสู่การใช้งานผลิตภัณฑ์ที่เพิ่มขึ้น

ตรงกันข้ามกับความเชื่อที่ว่าการยืดอายุของผลิตภัณฑ์ขัดขวางการเติบโตของยอดขาย บริษัทชั้นนำมองว่าการใช้ประโยชน์จากผลิตภัณฑ์ที่เพิ่มขึ้นเป็นโอกาสในการเข้าถึงผู้บริโภครายใหม่ เพิ่มความพึงพอใจของลูกค้า และสร้างโมเดลธุรกิจที่ทำรายได้จากความพยายามในการออกแบบผลิตภัณฑ์ที่คงทนมากขึ้น ภาคบริการของ Apple ซึ่งมีผู้ใช้งานกว่า 935 ล้านราย และรายได้เกือบ80,000 ล้านดอลลาร์ แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของความสำเร็จในแนวทางนี้

อีกกลยุทธ์หนึ่งในการยืดอายุการใช้งานของผลิตภัณฑ์คือโมเดล Product-as-a-Service ซึ่งบริษัทจะยังคงเป็นเจ้าของผลิตภัณฑ์ในขณะที่ผู้บริโภคจ่ายเงินสำหรับการใช้งาน ความก้าวหน้าของข้อมูลและเทคโนโลยีการติดตามได้อำนวยความสะดวกในการดำเนินงานลักษณะดังกล่าว ตัวอย่างเช่น SuperCircle ร่วมมือกับแบรนด์เครื่องแต่งกาย Reformation พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางดิจิทัลที่ทำให้เกิดการหมุนเวียนในอุตสาหกรรมแฟชั่น โดยรวมข้อมูลการซื้อของลูกค้าเข้ากับระบบคลังสินค้าและระบบกระจายสินค้าเพื่อติดตามวงจรของเสื้อผ้า ทำให้สามารถคืนสินค้าเป็นเครดิตหรือส่วนลด รวมถึงอำนวยความสะดวกด้านโลจิสติกส์ในการเก็บรวบรวมและขายเสื้อผ้าเหล่านี้เพื่อนำไปรีไซเคิลต่อ วิธีการนี้ถือเป็นการเปิดโอกาสใหม่สำหรับการมีส่วนร่วมของลูกค้าอย่างต่อเนื่อง

ประสิทธิภาพของวัสดุ

ประสิทธิภาพของวัสดุนั้นเชื่อมโยงกับการผลิตสินค้าโดยใช้วัสดุให้น้อยลง ซึ่งจะช่วยลดของเสียในกระบวนการผลิตให้เหลือน้อยที่สุด แม้ว่าแนวคิดนี้จะไม่ใช่เรื่องใหม่สำหรับหลาย ๆ บริษัท แต่ความก้าวหน้าล่าสุดใน AI และเทคโนโลยีที่เป็นนวัตกรรมใหม่ได้ปลดล็อกโอกาสเพิ่มเติมสำหรับการพัฒนาประสิทธิภาพของวัสดุ

SXD Zero Waste เป็นตัวอย่างที่ยอดเยี่ยมของการนำ AI มาใช้ในการออกแบบแบบจำลองเสื้อผ้าใหม่ ส่งผลให้มีขยะระหว่างการผลิตน้อยลงอย่างมาก ด้วยการสร้างขยะที่จะเกือบเป็นศูนย์และลดต้นทุนได้ประมาณ 55% เมื่อเทียบกับการออกแบบแบบดั้งเดิม บริษัทสามารถผลิตเสื้อกันหนาว เดรส หรือกางเกงโดยเกิดขยะน้อยที่สุด การให้ความรู้แก่ลูกค้า B2B เกี่ยวกับการประหยัดต้นทุนที่อาจเกิดขึ้นและความจำเป็นในการแก้ไขกระบวนการเดิม เช่น การออกแบบแฟชั่น เป็นสิ่งสำคัญสำหรับความสำเร็จของการดำเนินงานดังกล่าว

ในส่วนของ Tough-Tech ซึ่งเป็นการรวมเอาวิทยาศาสตร์ วิศวกรรม และเทคโนโลยีที่ล้ำสมัย มีศักยภาพในการลดผลกระทบที่เกิดขึ้นจากห่วงโซ่อุปทานดั้งเดิมที่มีอยู่ และสร้างโซลูชันใหม่ที่สามารถรวมเข้ากันได้อย่างง่ายดาย ตัวอย่างเช่น GALY บริษัทที่ปลูกฝ้ายจากเซลล์ในห้องทดลองซึ่งใช้ทรัพยากรน้อยลง 80% เมื่อเทียบกับการเกษตรแบบดั้งเดิม การให้ความรู้แก่นักลงทุนเกี่ยวกับวัฏจักรของนวัตกรรมและความจำเป็นในการพัฒนาอย่างต่อเนาองนั้นมีความสำคัญอย่างยิ่งในสาขานี้

วัสดุรีไซเคิล

การลดการใช้งานวัสดุใหม่ให้เหลือน้อยที่สุดโดยการผสมรวมกับวัสดุรีไซเคิลเป็นพื้นฐานของโมเดลธุรกิจแบบหมุนเวียน ตัวอย่างเช่น Apple ตอนนี้ได้นำวัสดุรีไซเคิล 20% มารวมใช้ในผลิตภัณฑ์ของบริษัท นอกจากการลดการปล่อยคาร์บอนแล้วการใช้วัสดุรีไซเคิลมากขึ้นยังช่วยให้บริษัทต่างๆ เพิ่มความมั่นคงในการเข้าถึงวัตถุดิบซึ่งเป็นสิ่งสำคัญสำหรับอุตสาหกรรมที่พึ่งพาแร่ธาตุหายาก เช่น ลิเธียมและโคบอลต์ การเพิ่มความพร้อมใช้งานและการลดต้นทุนจากวัสดุรีไซเคิลนำเสนอโอกาสที่ดีให้กับธุรกิจ

การขยายขนาดของกระบวนการกู้คืนและแยกวัสดุเป็นกุญแจสำคัญในการทำให้วัสดุรีไซเคิลพร้อมใช้และมีราคาถูกลงมากขึ้น บริษัทจัดการของเสีย Norsk Gjenvinning ได้เน้นย้ำถึงความสำคัญของกระบวนการในระดับอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องกับวัตถุดิบต้นน้ำ เทคโนโลยีการคัดแยกและแปรรูปขยะ ตลอดจนผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่ปลายน้ำ หุ่นยนต์สามารถมีบทบาทสำคัญในการทำให้กระบวนการต่าง ๆ เป็นไปโดยอัตโนมัติ ช่วยลดต้นทุนและเพิ่มประสิทธิภาพ ตัวอย่างเช่น Daisy หุ่นยนต์ล้ำสมัยของ Apple สามารถแยก iPhone ออกเป็นชิ้นส่วนที่นำกลับมาใช้ใหม่ได้ ทั้งแร่ธาตุหายากอย่างโคบอลต์ ทองคำ และแพลทินัมในเวลาเพียง 18 วินาที

ห่วงโซ่อุปทานที่มองเห็นได้ชัดเจนมีความสำคัญต่อการกู้คืนและคัดแยกวัสดุอย่างมีประสิทธิภาพ Google ได้นำร่องโซลูชันที่ใช้ประโยชน์จาก Machine Learning และการวิเคราะห์เพื่อให้มุมมองที่ครอบคลุมเกี่ยวกับผลกระทบของห่วงโซ่มูลค่าของเสื้อผ้าและสิ่งทอ ในทำนองเดียวกันโครงการ HolyGrail ซึ่งเริ่มโดย Procter & Gamble ใช้ลายน้ำดิจิทัลในผลิตภัณฑ์เพื่ออำนวยความสะดวกในการคัดแยกขยะรีไซเคิลเมื่อสิ้นสุดการใช้งาน