เศรษฐกิจหมุนเวียนสามารถสร้างโอกาสในการทำงานจำนวนมหาศาล

เศรษฐกิจหมุนเวียนเป็นแนวคิดที่มีเป้าหมายเพื่อลดของเสียและส่งเสริมความยั่งยืนโดยการนำผลิตภัณฑ์มาใช้ซ้ำ รีไซเคิล หรือทำการซ่อมแซมเพื่อยืดอายุการใช้งาน มีการประเมินว่าแนวทางนี้สามารถสร้างงานใหม่ได้นับล้านตำแหน่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศกำลังพัฒนาซึ่งเป็นพื้นที่หลักในการจัดการและรีไซเคิลขยะ อย่างไรก็ตามรายงานฉบับใหม่จากองค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) ธนาคารโลก และ Circle Economy เผยให้เห็นว่ายังไม่ค่อยมีการวิจัยเกี่ยวกับผลกระทบต่องานและประชากรในกลุ่มประเทศ Global South

รายงานนี้มีชื่อว่า Decent Work in the Circular Economy: An Overall of the Existing Evidence Base ซึ่งเป็นการวิเคราะห์งานวิจัยที่มีอยู่ในประเด็นนี้และระบุถึงช่องว่างและความท้าทายหลายประการ เช่น การศึกษาส่วนใหญ่นั้นมุ่งเน้นไปที่ประเทศใน Global North ขณะที่ภูมิภาคอื่น ๆ เช่น ยุโรปตะวันออก ตะวันออกกลาง และแอฟริกายังมีน้อย ยิ่งไปกว่านั้นงานวิจัยส่วนใหญ่มุ่งความสนใจไปที่งานที่เป็นทางการและถูกควบคุม โดยไม่สนใจเศรษฐกิจนอกระบบซึ่ง 73% ของแรงงานในประเทศที่มีรายได้น้อยทำงานอยู่

ประเทศไทยเป็นหนึ่งในประเทศที่หันมาใช้ระบบเศรษฐกิจหมุนเวียน ซึ่งเป็นโมเดลที่มีเป้าหมายในการลดของเสียและมลพิษด้วยการนำวัสดุมาใช้ซ้ำและรีไซเคิล จากรายงานล่าสุดของ Ellen MacArthur Foundation ประเทศไทยสามารถสร้างงานใหม่ได้ถึง 1.5ล้านตำแหน่ง และประหยัดค่าวัสดุได้ถึง 8 พันล้านดอลลาร์ ภายในปี 2030 หากนำแนวทางปฏิบัติของเศรษฐกิจหมุนเวียนมาใช้

ตัวอย่างอุตสาหกรรมที่จะได้ประโยชน์จากการเปลี่ยนแปลงนี้ ได้แก่ เกษตรกรรม ก่อสร้าง สิ่งทอ และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ โดยรายงานได้เน้นถึงประโยชน์ด้านสิ่งแวดล้อมและสังคมของเศรษฐกิจหมุนเวียน เช่น การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก การปรับปรุงประสิทธิภาพของทรัพยากร และการเพิ่มความเป็นอยู่ที่ดี

นอกจากนั้นรายงานยังพบว่าแม้การสร้างงานมักถูกนำเสนอว่าเป็นประโยชน์ของเศรษฐกิจหมุนเวียน แต่คุณภาพของงานกลับถูกมองข้ามไปเสียส่วนใหญ่ ประเด็นต่าง ๆ เช่น สภาพการทำงาน ค่าจ้าง สุขภาพและความปลอดภัย การคุ้มครองทางสังคม และสิทธิของคนงานมักไม่ค่อยได้รับการกล่าวถึงในการศึกษาต่าง ๆ  ซึ่งในรายงานนี้ได้เรียกร้องให้มีการวิจัยเพิ่มเติมเพื่อตรวจสอบว่าเศรษฐกิจหมุนเวียนสามารถพัฒนาชีวิตคนงานและชุมชนในประเทศที่มีรายได้น้อยได้หรือไม่และอย่างไร

สุดท้ายรายงานสรุปว่าเศรษฐกิจหมุนเวียนสามารถเสนอโอกาสที่สำคัญสำหรับการพัฒนาที่ยั่งยืนและการดำเนินการด้านสภาพอากาศ แต่ยังต้องการโยบายที่มีข้อมูลครบถ้วนซึ่งส่งเสริมเป้าหมายทั้งด้านสิ่งแวดล้อมและสังคม

เศรษฐกิจหมุนเวียนทำงานอย่างไร

เศรษฐกิจหมุนเวียนเป็นระบบหรือโมเดลทางเศรษฐกิจที่พยายามลดของเสียและมลพิษให้เหลือน้อยที่สุด เพิ่มประสิทธิภาพการใช้ทรัพยากรให้เกิดประโยชน์สูงสุด สนับสนุนการใช้ซ้ำ และออกแบบผลิตภัณฑ์และบริการให้มีอายุการใช้งานยาวนานขึ้นหรือนำกลับมาใช้ใหม่ได้ โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อสร้างมูลค่าและความยั่งยืนในระดับต่าง ๆ รวมถึงการใช้แหล่งพลังงานหมุนเวียนทดแทน

มันเกี่ยวข้องกับการแบ่งปัน การให้เช่า การซ่อมแซม การปรับปรุงใหม่ และการยืดอายุการใช้งานของวัสดุและผลิตภัณฑ์ให้นานที่สุด โดยกำหนดเป้าหมายของเสียและการปล่อยมลพิษตลอดวงจรชีวิตของวัสดุให้เป็นศูนย์ และส่งกลับคืนสู่กระบวนการทางอุตสาหกรรมหรือสิ่งแวดล้อมด้วยวิธีที่ปลอดภัย

ประโยชน์ของเศรษฐกิจหมุนเวียน

เศรษฐกิจหมุนเวียนไม่เพียงแต่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมเท่านั้น แต่ยังดีต่อเศรษฐกิจและสังคมด้วย ตามรายงานของ Accentureเศรษฐกิจหมุนเวียนสามารถนำเสนอมูลค่าได้ถึง 4.5 ล้านล้านดอลลาร์ ภายในปี 2030 โดยตัวอย่างประโยชน์ของเศรษฐกิจหมุนเวียนคือ

• ช่วยลดการพึ่งพาวัตถุดิบที่มีจำกัด และลดความเสี่ยงจากความผันผวนของราคาและการหยุดชะงักของอุปทาน
• ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกและลดผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงด้านสภาพภูมิอากาศ
• สร้างโอกาสทางธุรกิจและตลาดใหม่ ๆ สำหรับผลิตภัณฑ์และบริการแบบหมุนเวียน
• ส่งเสริมนวัตกรรมและความสามารถในการแข่งขันในอุตสาหกรรมต่าง ๆ
• ช่วยเพิ่มการมีส่วนร่วมทางสังคมและความเป็นอยู่ที่ดีโดยให้การเข้าถึงสินค้าที่มีคุณภาพและราคาไม่แพง

โอกาสในการทำงานในระบบเศรษฐกิจหมุนเวียน

ประโยชน์ที่สำคัญที่สุดประการหนึ่งของเศรษฐกิจหมุนเวียนคือสามารถสร้างงานหลายล้านตำแหน่งในอุตสาหกรรมและภูมิภาคต่าง ๆ จากการศึกษาของ Ellen MacArthur Foundation เศรษฐกิจหมุนเวียนสามารถสร้างงานสุทธิเพิ่มขึ้น 700,000 ตำแหน่ง ในยุโรปภายในปี 2030 ในขณะที่ Circle Economy ประเมินว่าเศรษฐกิจหมุนเวียนจะสร้างงานได้ 6.3 ล้านตำแหน่ง ทั่วโลกภายในปี 2030 โดยอุตสาหกรรมบางส่วนที่อาจได้รับประโยชน์จากเศรษฐกิจหมุนเวียน ได้แก่

การผลิต: การออกแบบ ผลิต ซ่อมแซม และรีไซเคิลผลิตภัณฑ์ที่มีความทนทานสามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้

บริการ: การให้บริการที่ยืดอายุการใช้งานของผลิตภัณฑ์ เช่น การเช่า การแบ่งปัน การบำรุงรักษา การปรับปรุงใหม่ และการใช้ซ้ำ

เกษตรกรรม: ใช้แนวปฏิบัติที่ปรับปรุงสภาพดิน ความหลากหลายทางชีวภาพ และคุณภาพน้ำ เช่น การทำเกษตรอินทรีย์ วนเกษตร และการทำปุ๋ยหมัก

การก่อสร้าง: การก่อสร้างด้วยวัสดุหมุนเวียนและวัสดุรีไซเคิล เพิ่มประสิทธิภาพการใช้พื้นที่ และแยกโครงสร้างอาคารเพื่อนำกลับมาใช้ซ้ำหรือรีไซเคิล

พลังงาน: การสร้างและแจกจ่ายพลังงานหมุนเวียนจากแหล่งพลังงานแสงอาทิตย์ ลม พลังน้ำ ชีวมวล และของเสีย

เศรษฐกิจหมุนเวียนเป็นระบบของการผลิตและการบริโภคที่มุ่งลดของเสียและมลพิษให้เหลือน้อยที่สุด รักษาผลิตภัณฑ์และวัสดุไว้ใช้งานให้นานที่สุด และฟื้นฟูระบบธรรมชาติขึ้นใหม่ การทำเช่นนี้สามารถช่วยรับมือกับความท้าทายระดับโลก เช่น การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ รวมถึงความขาดแคลนทางทรัพยากร

เศรษฐกิจหมุนเวียนเป็นแนวทางที่ดีที่จะเปลี่ยนเศรษฐกิจในปัจจุบันให้ยั่งยืน ยืดหยุ่น และครอบคลุมมากขึ้น โดยสามารถสร้างประโยชน์ต่อสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ และสังคมได้หลายประการ รวมถึงสร้างโอกาสในการทำงานหลายล้านตำแหน่งในอและภูมิภาคต่าง ๆ เศรษฐกิจหมุนเวียนไม่ใช่วิสัยทัศน์แบบยูโทเปีย แต่เป็นเป้าหมายที่เกิดขึ้นได้จริงซึ่งต้องการความร่วมมือระหว่างผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทั้งหมด ทั้งผู้บริโภค ภาคธุรกิจ ผู้กำหนดนโยบาย นักการศึกษา นักวิจัย และภาคประชาสังคม